«Τα εμβόλια μας φέρνουν πιο κοντά»: το κεντρικό μήνυμα της καμπάνιας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δείχνει τη διέξοδο από την πανδημία του νέου κορωνοϊού, προς την επιστροφή στην ομαλή κοινωνική και οικονομική ζωή.
Η έγκαιρη και ευρεία εφαρμογή εμβολιαστικών προγραμμάτων οδήγησαν στην εξάλειψη απειλητικών για τη ζωή νοσημάτων και στην πρόληψη ασθενειών, στην αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, στην ανάπτυξη υγιούς πληθυσμού και στη μείωση της νοσηρότητας, επομένως στην εξοικονόμηση πόρων για την υγεία. Την περίοδο 2000 – 2019, στις χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, αποφεύχθηκαν 37 εκατομμύρια θάνατοι ενώ υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030 μπορούν να αποφευχθούν 32 εκατομμύρια, χάρη στα εμβόλια, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Επειδή οι ασθένειες που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό έχουν γίνει πλέον τόσο σπάνιες, κάποιοι άνθρωποι λανθασμένα πιστεύουν ότι τα εμβόλια δεν είναι πια απαραίτητα. Παράλληλα, η διάδοση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών επιτείνει τη διστακτικότητα και δίνει «τροφή» στο λεγόμενο αντιεμβολιαστικό κίνημα. Εξαιτίας αυτού, τα τελευταία χρόνια σημειώθηκαν εξάρσεις ασθενειών που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό, όπως η ιλαρά.
Συνέπειες από ασθένειες που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό
• Η διφθερίτιδα σκοτώνει 1 στους 10 ανθρώπους που προσβάλλονται, ακόμη και εάν υποβληθούν σε θεραπεία.
• Περίπου 9 στα 10 βρέφη που γεννιούνται από μητέρες που νόσησαν από ερυθρά στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης τους, θα υποφέρουν από το σύνδρομο συγγενούς ερυθράς (με παθήσεις όπως κώφωση, καταρράκτη και νοητική υστέρηση)
• Η μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος σκοτώνει 1 στα 10 άτομα που προσβάλλονται, ακόμη και εάν γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ενώ εμφανίζονται προβλήματα, όπως νευρολογικές αναπηρίες ή κώφωση και ακρωτηριάσεις στο 20% όσων επιβιώνουν
• Η ιλαρά είναι εξαιρετικά μεταδοτική και 3 στα 10 άτομα που προσβάλλονται εμφανίζουν επιπλοκές, όπως ωτίτιδα, διάρροια, πνευμονία και εγκεφαλίτιδα (φλεγμονή του εγκεφαλικού ιστού).
• Ο κοκκύτης μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρής μορφής σε βρέφη, με εξάρσεις βήχα που μπορεί να επανακάμπτουν για διάστημα έως και δύο μηνών. Στις επιπλοκές περιλαμβάνονται η πνευμονία, η εγκεφαλοπάθεια, οι επιληπτικές κρίσεις και ακόμη και ο θάνατος.
Εμβολιαστικό κενό λόγω lockdown
Δυστυχώς, η πανδημία του κορωνοϊού και τα μακρά lockdown, είχαν ως συνέπεια και στη χώρα μας, να υποχωρήσουν οι εμβολιασμοί των παιδιών.
Σύμφωνα με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, στο πρώτο lockdown (Μάρτιος – Απρίλιος 2020) ο βασικός εμβολιασμός ρουτίνας (διφθερίτιδα, τέτανος, κοκκύτης, ηπατίτιδα Β, Hib, πολιομυελίτιδα, πνευμονιόκοκκος, ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα) ελαττώθηκε σημαντικά. Στα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 18 μηνών μόνο ποσοστό 20% εμβολιάστηκε. Στα παιδιά ηλικίας άνω των 4 ετών και sτους εφήβους, τα ποσοστά εμβολιασμού σχεδόν μηδενίστηκαν. Mε το δεύτερο lock down το Νοέμβριο, τα ποσοστά των βασικών εμβολιασμών ρουτίνας στα παιδιά κάτω των 18 μηνών μειώθηκαν και πάλι κατά 17-20%, ενώ στα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους μειώθηκαν κατά 40%.
Το στοίχημα της πανδημίας
Με ταχείς ρυθμούς συνεχίζονται τα εμβολιαστικά προγράμματα σε όλη την Ευρώπη, ώστε να επιτευχθεί το συντομότερο δυνατό «ανοσία της αγέλης» (όταν έχει εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έχει αποκτήσει ανοσία σε μια λοιμώδη νόσο, τότε είναι μάλλον απίθανο να εξαπλωθεί η νόσος από άτομο σε άτομο).
Η Ευρώπη χορήγησε σχεδόν 17 εκατ. δόσεις εμβολίων κατά της Covid-19 την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC). Συνολικά 134 εκατ. δόσεις έχουν αποσταλεί σε χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που αντιστοιχούν σε 35,9 δόσεις ανά 100 κατοίκους. Κατά μέσο όρο, το 23,3% των ενηλίκων είχε λάβει μια πρώτη δόση έως την Κυριακή (18/04/2021), ενώ το 8,4% έχει εμβολιαστεί πλήρως.
Στην Ελλάδα, οι συνολικοί εμβολιασμοί ανέρχονται σε 2.821.625, ενώ μία τουλάχιστον δόση έχουν λάβει 2.004.522 άτομα (24/04/2021).
Ανισότητες στην κατανομή των εμβολίων
Από τα υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού κατά του νέου κορωνοϊού καταγράφονται στο Ισραήλ, στη Βρετανία και στις ΗΠΑ. Το 62% των Ισραηλινών έχουν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά της COVID-19, το 49% στη Βρετανία και το 40% στις ΗΠΑ. Η ψαλίδα είναι τεράστια, όμως, αν τα ποσοστά συγκριθούν με αυτά φτωχότερων χωρών.
Τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού παραμένουν απρόσιτα για τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, τόνισε ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τη σύσταση του μηχανισμού παγκόσμιας πρόσβασης σε εμβόλιο κατά της COVID-19 (COVAX).
«Σχεδόν 900 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως, αλλά πάνω από το 81% έχουν πάει στις χώρες υψηλού ή μεσαίου εισοδήματος, με τις χώρες χαμηλού εισοδήματος να έχουν λάβει μόλις το 0,3%» ανέφερε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους σχετικά με τον Επιταχυντή πρόσβασης στα εργαλεία κατά της COVID-19 (ACT), που θεσπίστηκε πριν από ένα χρόνο. Ο Τέντρος έχει επανειλημμένως καταγγείλει τις ανισότητες στη διανομή των εμβολίων και έχει καλέσει τις πλουσιότερες χώρες να μοιραστούν το πλεόνασμα των εμβολίων τους για να βοηθήσουν στον εμβολιασμό των υγειονομικών υπαλλήλων στις χώρες χαμηλού εισοδήματος. Το COVAX, το οποίο έχει παραδώσει 40,5 εκατομμύρια δόσεις σε 118 περιοχές σε όλο τον κόσμο μέχρι στιγμής, στοχεύει στη διασφάλιση δύο δισεκατομμυρίων δόσεων μέχρι το τέλος του 2021.
(Πηγές: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΣΦΕΕ)
