Θαλάσσια Πάρκα και Ελληνικά Νησιά – όταν η Άγκυρα σηκώνεται , βυθίζεται το ταμείο .

«Αλήθειες για την οικονομία των Ελληνικών νησιών πίσω από την προστασία της Ποσειδωνίας» .

Η θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα, και ιδιαίτερα η Ποσειδωνία, αποτελούν πολύτιμο θησαυρό για τα ελληνικά νερά. Πρόσφατα, η διαβούλευση για την αυστηροποίηση των κανονισμών αγκυροβολίας, με στόχο την προστασία των λιβαδιών Ποσειδωνίας, έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση. Αν και η προστασία του οικοσυστήματος είναι αδιαμφισβήτητης σημασίας, η οικονομική επίδραση τέτοιων μέτρων σε τουριστικούς προορισμούς που εξαρτώνται από τον θαλάσσιο τουρισμό είναι εξίσου κρίσιμη.

Η Ποσειδωνία, γνωστή και ως «δάσος της θάλασσας», προστατεύει τις ακτές από τη διάβρωση, απορροφά CO₂ και λειτουργεί ως καταφύγιο για αμέτρητα είδη. Παράλληλα, αποτελεί ένδειξη υγείας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ωστόσο, η καταστροφή της οφείλεται κυρίως σημαντικό ρόλο παίζουν η παράνομη αλιεία, η ρύπανση από καύσιμα, τα απόβλητα από χερσαίες εγκαταστάσεις λόγο της ανεξέλεγκτη τουριστικής ανάπτυξης και εξαιρετικά λιγότερο από τα σκάφη αναψυχής ( Super & Mega Yachts ) .

Η Ελλάδα δεν είναι απλώς μια χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα· είναι η ίδια η θάλασσα που της έδωσε μορφή και υπόσταση ως κράτος. Μέσα σε αυτήν τη γεωγραφική και ψυχολογική πραγματικότητα εντάσσεται η συζήτηση για τα θαλάσσια πάρκα, την αγκυροβολία και τον ρόλο του yachtingστο μέλλον. Όμως μια τέτοια συζήτηση δεν μπορεί να διεξάγεται σε θεωρητικά αποστειρωμένα περιβάλλοντα, γιατί το Αιγαίο δεν είναι εργαστηριακό δοχείο( είναι ζωντανό αρχιπέλαγος με ιστορία, κυριαρχία, κοινότητες και οικονομία ).

Η Πραγματικότητα πίσω από τα λόγια.

Αν δημιουργήσουμε ζώνες αγκυροβολίας σκαφών (ειδικά με βάση τα μήκη τους όπως στη Γαλλία) σε συσχέτιση με λιβάδια Ποσειδωνίας, μετατρέπουμε μια φαινομενικά οικολογική απόφαση σε δομικό αποκλεισμό των πιο ισχυρών ενισχυτών της τοπικής νησιωτικής οικονομίας: των mega και Super yachts.

Οι περιοχές Ποσειδωνία βρίσκονται ακριβώς εκεί που υπάρχουν οι καλύτερες φυσικές αγκυροβολίες (κόλποι, καταφύγια, όρμοι). Αν απαγορεύσουμε την αγκυροβολία των yachts >24 μ. εκεί, τότε:

Το αποτέλεσμα; Ένα νησί «προστατευμένο», αλλά οικονομικά άδειο.

Ημερήσιο Οικονομικό Αποτύπωμα Mega Yachtsστις Τοπικές Οικονομίες

Με βάση διεθνείς μελέτες και εμπειρικά δεδομένα από την Ελλάδα, η μέση ημερήσια δαπάνη σκαφών >24 μ. σε ελληνικούς προορισμούς κυμαίνεται συντηρητικά μεταξύ 8.000–12.000 €. Η κατανομή δαπανών για ένα σκάφος 30–70 μ. σε cruising mode είναι:

Εκτιμώμενη Ετήσια Απώλεια Αν Απαγορευτεί η Αγκυροβολία σε περιοχές Ποσειδωνίας σε σκάφη >24 μ.

Σύνολο άμεσης απώλειας: ~37,1 εκατ. € / έτος
Με συντηρητικό πολλαπλασιαστή 2,0 (IOBE, 2023) → 74,2 εκατ. € συνολική ετήσια οικονομική επίπτωση.

«Αν η προστασία της θάλασσας γίνει άλλοθι για απαγορεύσεις χωρίς τεκμηρίωση, τότε ανοίγουμε την πόρτα όχι μόνο στον περιβαλλοντικό αναλφαβητισμό, αλλά σε μία οικονομική καταστροφή στα Ελληνικά νησιά αλλά και στη γεωστρατηγική αφέλεια».

Με βάση το Frontiers in Marine Science (Unsworth et al., 2019), οι κύριες αιτίες καταστροφής των λιβαδιών Ποσειδωνίας είναι:
• Αλιευτικά εργαλεία: 51%
• Υπεραλίευση: 28%
• Ιχθυοκαλλιέργειες: 20%
• Απόβλητα από χερσαίες εγκαταστάσεις και παράκτιες δραστηριότητες: σημαντικό ποσοστό που επιβαρύνει την ποιότητα του νερού
• Αγκυροβολία μεγάλων σκαφών: <1%
Οι μελέτες και η εμπειρία δείχνουν επίσης  ότι η περιβαλλοντική επίπτωση εξαρτάται πρωτίστως από τον τρόπο αγκυροβολίας και την κατάρτιση του πληρώματος ( πάντα με βάση το επίπεδο πιστοποιήσεων το οποίο διαθέτει σε ακαδημαϊκό – επίπεδο πτυχίων  αλλά και εμπειρικό επίπεδο )   και όχι από το μέγεθος του σκάφους  . Το ίδιο επιβεβαιώνει και η Britannia P&I Club(2024).

Το ελληνικό πλεονέκτημα – Πλαίσιο, όχι φραγμός

Σύμφωνα με ΙΟΒΕ (2023):
• Το yachting προσφέρει πάνω από 3 δισ. € ετησίως
• Υποστηρίζει περισσότερες από 40.000 θέσεις εργασίας
• Τα mega yachts ενισχύουν τις τοπικές κοινωνίες 5–10 φορές περισσότερο από τον μέσο τουρίστα

Πλοήγηση στη νέα εποχή: με πυξίδα, όχι με φόβο

Η μετάβαση στη βιωσιμότητα δεν χτίζεται πάνω σε απαγορεύσεις που θα βασιστούν σε λανθασμένες αναγνώσεις , αλλά σε σχέσεις συνεργασίας και αμοιβαίου οφέλους. Μια περιβαλλοντική πολιτική που βασίζεται στην άκριτη αντιγραφή ξένων κανονισμών χάνει την ευκαιρία να διαμορφώσει πλαίσια συνύπαρξης. Το yachting, όταν λειτουργεί με εκπαίδευση, υπευθυνότητα και διαφάνεια, δεν αποτελεί απειλή ( είναι μοχλός γεωπολιτικής ισχύος, οικονομικής ανάπτυξης και σύγχρονης ναυτοσύνης ).

«Δεν είναι το μήκος της γάστρας που καθορίζει το αποτύπωμα, αλλά το βάθος της σκέψης που χαράζει την πολιτική».

Σημείωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας & Χρήσης Πηγών

Όλες οι εννοιολογικές δομές, η πρωτότυπη ορολογία, η φιλοσοφική θεώρηση, η επιχειρηματολογία, τα παραδείγματα και η συνολική αφηγηματική αρχιτεκτονική του παρόντος άρθρου αποτελούν πνευματική δημιουργία και αποκλειστική ιδιοκτησία του κ. Γιώργου Παρίση. Το σύνολο του περιεχομένου ( συμπεριλαμβανομένων των διατυπώσεων, της λογικής διάρθρωσης και της ανάλυσης ) προστατεύεται από την ελληνική και τη διεθνή νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων.

Οι εξωτερικές πηγές και αναφορές που χρησιμοποιούνται στο άρθρο παρατίθενται αποκλειστικά για την τεκμηρίωση επιχειρημάτων και την ενίσχυση της επιστημονικής εγκυρότητας του κειμένου. Τα πνευματικά δικαιώματα αυτών ανήκουν στους αντίστοιχους δημιουργούς τους και η χρήση τους γίνεται σύμφωνα με τις αρχές της εύλογης χρήσης και τους κανόνες ακαδημαϊκής αναφοράς.

Ο κ. Γιώργος Παρίσης, Πλοίαρχος MMa, MSc, D.M. ShippingInstructor και Τομεάρχης Εκπαίδευσης της Πανελλήνιας Ένωσης Πληρωμάτων Θαλαμηγών (HYCA), διατηρεί πλήρως τα ηθικά και περιουσιακά δικαιώματα επί του πρωτότυπου περιεχομένου και της εννοιολογικής ακεραιότητας του παρόντος έργου.

Bibliography & References