Το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αρκαδία 1900. Καμπανία της Ανατολής» του Κώστα Σπυρόπουλου, που είναι παραγωγής της ΕΡΤ και του Κέντρου Κινηματογράφου, κάνει πρεμιέρα σήμερα στις κινηματογραφικές αίθουσες, όπου και θα προβάλλεται ως τις 14 Νοέμβριου 2023.
Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Γιώργος Μιχαλακόπουλος, Ισίδωρος Σταμούλης, Οδυσσέας Σταμούλης και Σοφία Σεϊρλή, ενώ την μουσική υπογράφει η Ευανθία Ρεμπούτσικα.
Η ταινία καταγράφει την απίστευτη αληθινή ιστορία μιας οικογένειας από την Τεγέα της Αρκαδίας που τόλμησε να ονειρευτεί στα τέλη του 19ου αιώνα ότι η περιοχή μπορεί να γίνει η δεύτερη Καμπανία της Ευρώπης, και έφτασε να παράγει επί δεκαετίες εξαιρετικό αφρώδες κρασί από μοσχοφίλερο, ισάξιο της γαλλικής σαμπάνιας, με διεθνή αναγνώριση.
Με πλούσιο αρχειακό υλικό, περιγράφει το εγχείρημα των Αδελφών Παπανικολάου, στο χωριό Ρίζες Τεγέας, οι οποίοι πέτυχαν από το 1885 έως το 1935 να παράγουν σαμπάνια εκλεκτής ποιότητας, να κερδίσουν χρυσά βραβεία στις Παγκόσμιες Εκθέσεις της εποχής και να καταγράψουν στο Παγκόσμιο Οινολογικό Λεξικό του Μπορντό την Τεγέα ως τον «τόπο παραγωγής αφρώδους οίνου εφάμιλλου των γαλλικών».
Την εποχή εκείνη, από το 1850-1920, μετά τη βασιλεία του Όθωνα και κυρίως επί βασιλείας Γεωργίου Α’ (που ήταν και ο ίδιος οινοποιός), η οινοποιία αναπτύχθηκε πολύ στην Ελλάδα, με πολλές αξιοσημείωτες προσπάθειες που έμειναν μέχρι τις μέρες μας, όπως του Βαυαρού Clauss στην Αχαΐα, του Α. Καμπά κ.ά. Ακόμα και ο δήμαρχος της Αθήνας τότε, ο Δημήτριος Σκουζές, καλλιεργούσε αμπέλια και εξήγαγε στο Παρίσι λευκό οίνο κατ’ αποκλειστικότητα για το Grand Hotel.
Η επιστημονική φυσιογνωμία της οικογενειακής οινοποιίας ήταν ο οινολόγος Βασίλειος Παπανικολάου. Με σπουδές στο Μονπελιέ της Γαλλίας, ο Β. Παπανικολάου όχι μόνο μυήθηκε στον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής σαμπάνιας, αλλά προσέθεσε, ήδη από το 1900, καινοτόμες τεχνικές, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην επιστημονική βιβλιογραφία 60 χρόνια μετά. Το 1905 παρουσιάζει στη Λιέγη στο Διεθνές Συνέδριο των Οινοποιών την πρωτοποριακή μέθοδο οινοποίησης χωρίς τη χρήση θείου! Είναι η περίφημη «μυστική συνταγή Παπανικολάου», κάτι που βλέπουμε ξεκάθαρα στο φιλμ σε μια σπαρταριστή σκηνή καθώς ο βλοσυρός πατέρας επιπλήττει τον γιο του επειδή «αποκάλυψε τα μυστικά της οικογένειας στους ξένους»!
Ο τίτλος του φιλμ «Αρκαδία, η Καμπανία της Ανατολής» προέρχεται από μια φράση του Βασιλείου Παπανικολάου στο βιβλίο του «Η Αρκαδία υπό Οινολογικήν Έποψιν» που αποδεικνύει πως το όραμα αυτό δεν ήταν μια υπερφίαλη επιδίωξη. Βασιζόταν στην απόλυτη ταύτιση -ομοιότητα της επαρχίας της Γαλλίας Καμπανία με το οροπέδιο της Μαντινείας σε ό, τι αφορά την σύσταση του εδάφους, το μικρο-κλίμα, το υψόμετρο και, ιδίως, την καλλιέργεια της αρωματικής ποικιλίας φιλέρι.
Τα επιτεύγματα της οικογένειας δεν σταματούν εδώ. Έκαναν εξαγωγές στις μεγαλύτερες διεθνείς αγορές (Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ,) άνοιξαν έξη καταστήματα στην Αθήνα και ένα wine bar (από το 1901 παρακαλώ!) στην Ομόνοια, δίπλα στο Θέατρο «Νέα Σκηνή» του σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Χρηστομάνου με τον οποίο συνδέονταν φιλικά, κέρδισαν χρυσά βραβεία στις μεγαλύτερες Παγκόσμιες εκθέσεις – Παρίσι (1989 και 1900) Σικάγο (1893) Λιέγη (1905) και Σαν Φρανσίσκο 1915- ενώ οι πρωτότυπες και υψηλής αισθητικής ρεκλάμες τους στα γαλλικά προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση. Το αγαπημένο τους διαφημιστικό μότο- ABonVinPasd’ enseign (το καλό κρασί δεν έχει ανάγκη διαφήμισης) επίσης ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους.
Μέσα από την μικρο-ιστορία αυτής της οικογένειας η ταινία αφηγείται όψεις της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ιστορίας της Ελλάδας στις αρχές του 20ού αιώνα. Στην ταινία προβάλλονται για πρώτη φορά κινηματογραφημένα στιγμιότυπα (1914 – 1920) από την Αθήνα (Πλατειες Συνταγματος και Ομόνοιας, οδοί Σταδιου, Πανεπιστημίου, Αιόλου, Αθηνάς, Καπνικαρέα, Πλάκα), τον Πειραια, την Ακρόπολη υπό τον στρατιωτικό έλεγχο της ΑΝΤΑΝΤ, καθως επίσης σκηνες καθημερινης ζωής από Τρίπολη, Στεμνίτσα, Λεβίδι, Βυτίνα, Μονή Προδρόμου, Κόρινθο (Ισθμό-διώρυγα), Ναύπλιο, Κόρινθο (μετά τον σεισμό του 1928). Προβάλλονται επίσης ανέκδοτα κινηματογραφημένα στιγμιότυπα από τις εκθέσεις στο Παρίσι 1900, το Σικάγο 1893, τη Λιέγη 1905 και το Σαν Φρανσισκο 1915.
Η ταινία βραβεύτηκε στα Φεστιβάλ Χαλκίδας, ΑΕΙ Κύπρου, DUBAI FF, LGFF-ΛΟΝΔΙΝΟ,Tiburon California iff, Κάννες και σε άλλα 23 Φεστιβάλ σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
