Η πανδημία Covid-19 οδήγησε τους ανθρώπους στο Διαδίκτυο και ταυτόχρονα ανέδειξε το ψηφιακό χάσμα που τους χωρίζει. Η συνδεσιμότητα αποτελεί βασικό εργαλείο για την επιβίωσή του παγκόσμιου πληθυσμού, εντούτοις, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι ή το 37% του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ το Διαδίκτυο.
Τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) του ΟΗΕ καταδεικνύουν το γεγονός ότι το 96% των 2,9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Η ITU διαβεβαιώνει ότι θα εργαστεί εντατικά για να διασφαλίσει ότι δεν θα μείνει κανείς πίσω. Ο εκτιμώμενος αριθμός των ανθρώπων που έχουν συνδεθεί στο Διαδίκτυο αυξήθηκε από 4,1 δισεκατομμύρια το 2019 σε 4,9 δισεκατομμύρια φέτος, λόγω της «ενίσχυσης της συνδεσιμότητας λόγω Covid-19». Αλλά ακόμη και μεταξύ αυτών των χρηστών, πολλές εκατοντάδες μπορεί να συνδεθούν στο Διαδίκτυο σπάνια, χρησιμοποιώντας κοινόχρηστες συσκευές ή αντιμετωπίζοντας αργές συνδέσεις ταχύτητας που καθιστούν τη χρήση του Διαδικτύου αποτρεπτική.
Κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας του κορωνοϊού, ο αριθμός των χρηστών, σύμφωνα με την έκδοση, “Facts and Figures 2021”, την ετήσια επισκόπηση της ITU – του φορέα του ΟΗΕ που ασχολείται με τις ΤΠΕ – αυξήθηκε περισσότερο από 10%. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση σε μια δεκαετία.
«Η φτώχεια, ο αναλφαβητισμός, η περιορισμένη πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια και η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων επηρέασαν αρνητικά τους ψηφιακά αποκλεισμένους», αναφέρει η ITU.
Στις φτωχότερες χώρες η πρόσβαση στο Διαδίκτυο είναι συχνά απρόσιτη. Χαρακτηριστικά, σχεδόν, τα τρία τέταρτα των ανθρώπων δεν ήταν ποτέ συνδεδεμένοι στις 46 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
“Ενώ σχεδόν τα 2/3 του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν σήμερα δυνατότητα σύνδεσης στο Διαδίκτυο, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν, ώστε να μπουν όλοι οι πολίτες στον ψηφιακό κόσμο”, σχολίασε ο Γενικός Γραμματέας της ITU Houlin Zhao.
Η ισχυρή ανάπτυξη της συνδεσιμότητας τη διετία 2019-2021 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις αυξήσεις στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η διείσδυση του Διαδικτύου αυξήθηκε περισσότερο από 13%. Αλλά και στα 46 κράτη, που έχουν χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ ως λιγότερο ανεπτυγμένα, η μέση αύξηση ξεπέρασε το 20%.
Ηλιακό χάσμα
Η ηλικία αποτελεί παράγοντα που καθορίζει τη χρήση Διαδικτύου σε όλες τις περιοχές του κόσμου. Κατά μέσο όρο, το 71% του παγκόσμιου πληθυσμού ηλικίας 15-24 ετών χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, σε σύγκριση με 57% όλων των άλλων ηλικιακών ομάδων.
Αυτό το χάσμα γενεών αντικατοπτρίζεται σε όλες τις περιφέρειες. Είναι, ωστόσο, πιο έντονο στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές του κόσμου, όπου συνδέεται το 34% των νέων σε σύγκριση με μόνο το 22% του υπόλοιπου πληθυσμού.
Ψηφιακό χάσμα μεταξύ των φύλων
“Ωστόσο, ένα τεράστιο «χάσμα συνδεσιμότητας» παραμένει στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, όπου σχεδόν τα ¾ των ανθρώπων δεν έχουν συνδεθεί ποτέ στο Διαδίκτυο. Ειδικά οι γυναίκες σε αυτές τις χώρες παραμένουν ψηφιακά περιθωριοποιημένες, με περίπου τέσσερις στις πέντε να παραμένουν εκτός σύνδεσης”, αναφέρει η ITU.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά μέσο όρο το 62% των ανδρών χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο, σε σύγκριση με το 57% των γυναικών. Το ψηφιακό χάσμα μεταξύ των φύλων έχει μειωθεί σε όλες τις περιοχές του κόσμου και έχει σχεδόν εξαλειφθεί στον ανεπτυγμένο κόσμο: το 89% των ανδρών και το 88% των γυναικών είναι στο Διαδίκτυο.
Εξακολουθεί, όμως, να υφίσταται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, όπου το 31% των ανδρών σε σύγκριση σε μόλις το 19% των γυναικών χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο. Το χάσμα μεταξύ των φύλων παραμένει ιδιαίτερα έντονο στην Αφρική: το 35% των ανδρών σε σύγκριση με το 24% των γυναικών είναι online, αλλά και στα Αραβικά κράτη, όπου τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 68% και 56%.
Η αγροτικές περιοχές βρίσκονται «offline»
Το χάσμα μεταξύ πόλης και υπαίθρου, αν και λιγότερο σοβαρό στις ανεπτυγμένες χώρες, παραμένει μια σημαντική πρόκληση για την ψηφιακή συνδεσιμότητα στον υπόλοιπο κόσμο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνθρωποι στις αστικές περιοχές έχουν διπλάσιες πιθανότητες να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο από εκείνους στις αγροτικές περιοχές (76% συγκριτικά με το 39% στις αγροτικές περιοχές).
Στις ανεπτυγμένες οικονομίες, το χάσμα μεταξύ πόλης και υπαίθρου φαίνεται αμελητέο ως προς τη χρήση του Διαδικτύου (με το 89% των ανθρώπων στις αστικές περιοχές να έχουν χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο τους τελευταίους τρεις μήνες, σε σύγκριση με το 85% στις αγροτικές περιοχές). Στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι άνθρωποι στις αστικές περιοχές έχουν διπλάσιες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο από εκείνους στις αγροτικές περιοχές: 72% στις αστικές περιοχές σε σύγκριση με 34% στις αγροτικές.
