Με τον ερχομό του Πάσχα, ανυπομονούμε όλοι να διασκεδάσουμε ιδιαίτερα μετά από ένα δύσκολο χειμώνα λόγω της πανδημίας COVID-19. Ένα από τα πιο κοινά «έθιμα» των πασχαλινών εορτασμών είναι οι κροτίδες, τα βεγγαλικά και τα πυροτεχνήματα. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από τη ρίψη τους- όπως τραυματισμοί στα άνω άκρα που μπορεί να γίνουν πολύ σοβαροί (πχ ακρωτηριασμοί)- συχνά δεν συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν και άλλα προβλήματα μη απειλητικά για τη ζωή, όπως η πρόκληση εγκαυμάτων, σοβαρών βλαβών στα μάτια και το πρόσωπο, καθώς και η απώλεια ακοής.
Μία συχνή, λοιπόν, αιτία απώλειας ακοής είναι η έκθεση σε «θόρυβο» υπό τη μορφή δυνατών ήχων όπως είναι τα πυροτεχνήματα. Η βλάβη στην ακοή μπορεί να προκύψει με διάφορους μηχανισμούς: πολλαπλές εκθέσεις κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου, παρατεταμένη/συνεχόμενη έκθεση ή εφάπαξ έκθεση σε πολύ έντονο ήχο. Έχει σημασία να γνωρίζουμε την ένταση και τη διάρκεια του θορύβου, γι’ αυτό και τα επίπεδα του ήχουμετρούνται σε ντεσιμπέλ (dB). Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των ντεσιμπέλ, τόσο πιο δυνατός είναι ο ήχος. Η απώλεια ακοής που προκαλείται από την έκθεση σε δυνατούς ήχους μπορεί να συμβεί αργά και να χρειαστούν χρόνια ώστε να γίνει αντιληπτή από το άτομο ή το περιβάλλον του.
Είναι όντως ο θόρυβος από τα πυροτεχνήματα τόσο επιβλαβής;
Έρευνες δείχνουν ότι ήχοι μεγαλύτεροι από 85 dB μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη απώλεια ακοής. Ο θόρυβος από τα πυροτεχνήματα κυμαίνεται από 120-140 dB και μπορεί να φτάσει έως και τα 155 dB! (βλέπε θερμόμετρο θορύβου)
Κινδυνεύουν περισσότερο τα παιδιά από τα πυροτεχνήματα;
Καθώς τα πυροτεχνήματα εκτοξεύονται προς τα πάνω, αν η έκρηξη συμβεί νωρίτερα από το αναμενόμενο ή αν κάποιος είναι πολύ κοντά, μπορεί να υποστεί σοβαρούς τραυματισμούς στο πρόσωπό του. Τα παιδιά σαφώς και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επειδή μέσα στον ενθουσιασμό τους μπορεί να πλησιάσουν πιο κοντά από όσο πρέπει. Επίσης, τα μικρότερα παιδιά δεν κατανοούν πλήρως την απόσταση μεταξύ του ουρανού και του εδάφους και δεν επιδεικνύουν την αναμενόμενη προσοχή κοντά στο έδαφος. Γενικά, τα μικρά παιδιά, παιδιά/ενήλικες στο φάσμα του αυτισμού, αλλά και τα ζώα, τρομάζουν ιδιαίτερα από τους δυνατούς ήχους των πυροτεχνημάτων, βιώνοντας συναισθήματα άγχους και πανικού.
Όλα τα πυροτεχνήματα μπορεί να προκαλέσουν βλάβες;
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για απώλεια ακοής δεν είναι τόσο τα επαγγελματικά πυροτεχνήματα (αν και αυτά αποτελούν κίνδυνο), αλλά τα πυροτεχνήματα που χρησιμοποιούμε μόνοι μας στην αυλή μας λόγω της εγγύτητας ως προς τον παραγόμενο ήχο. Αποφύγετε να κρατάτε πυροτέχνημα ή κροτίδα, με σκοπό να το πετάξετε πριν εκραγεί.Ακόμα κι αν το πετάξετε εγκαίρως ώστε να αποφύγετε τραυματισμό στα χέρια και το πρόσωπό σας, θα είναι κοντά σας όταν εκραγεί και μπορεί να σας προκαλέσει μη αναστρέψιμη απώλεια ακοής.
Υπάρχουν «ασφαλή» πυροτεχνήματα;
Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν τα λεγόμενα «σιωπηλά» πυροτεχνήματα, τα οποία μπορούν να αποδώσουν έντονα και εντυπωσιακά χρώματα, αλλά χωρίς τρομακτικούς ήχους. Παρά το όνομά τους, τα πυροτεχνήματα αυτά δεν είναι εντελώς αθόρυβα, αλλά είναι σημαντικά πιο αθόρυβα σε σύγκριση με τα κλασικά πυροτεχνήματα.
Πώς μπορώ να απολαύσω με ασφάλεια μία «παράσταση πυροτεχνημάτων»;
Ο ασφαλέστερος τρόπος για να απολαύσετε τα πυροτεχνήματα είναι να παρακολουθήσετε μία δημόσια επίδειξη πυροτεχνημάτων που διεξάγεται από επαγγελματία, έχοντας συγχρόνως λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις για την προστασία της ακοής σας.
Προτείνουμε να ακολουθούνται οι παρακάτω οδηγίες:
–Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να χειρίζονται πυροτεχνήματα τα ίδια
–Βεβαιωθείτε ότι βρίσκεστε σε ασφαλή απόσταση από το σημείο ανάφλεξης των πυροτεχνημάτων
–Μην ξεχνάτε τις ωτοασπίδες για την προστασία των αυτιών τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων
Πώς θα αντιληφθώ αν έχει υποστεί βλάβη η ακοή ενός ατόμου;
Η απώλεια ακοής μπορεί να συμβεί κάθε φορά που εμφανίζεται ένας δυνατός θόρυβος κοντά στα αυτιά μας. Ο θόρυβος που προκαλεί απώλεια ακοής μπορεί επίσης να προκαλέσει εμβοές ή κουδουνίσματα. Σε γενικές γραμμές, αν πρέπει να υψώσετε τη φωνή σας για να σας ακούσει κάποιο άτομο ή δεν καταλαβαίνει τι του λέτε από κοντινή απόσταση, πρέπει να γίνει διερεύνηση στο άτομο αυτό από ωρλ για απώλεια ακοής. Θυμηθείτε ότι η απώλεια ακοής μπορεί να παραμείνει απαρατήρητη για πολλά χρόνια μετά από έκθεση σε υψηλά επίπεδα θορύβου. Παρότι είναι συνήθως σταδιακή και ανώδυνη, είναι μόνιμη.
Είναι σημαντικό να προστατεύουμε την ακοή μας, καθώς συνιστά απαραίτητο μέσο για σωστή επικοινωνία, ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, σταδιοδρομία και ομαλή εξέλιξη ατόμων κάθε ηλικίας, πόσο μάλλον των παιδιών.
Ας απολαύσουμε, επομένως, τις γιορτινές ημέρες με ασφάλεια! Καλό Πάσχα σε όλους!
Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Αθανασόπουλος, Χειρουργός-Ωτορ
Διευθυντής Τμήματος Ωτολογίας, Ακοολογίας, Νευροωτ
Διευθυντής Μονάδας Κοχλιακών Εμφυτεύσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Site: drathanasopoulos.gr
