Ανοίξαμε μια ιδιαίτερη συζήτηση με την Μαρία Παπαμιχαήλ, πολιτική επιστήμονα και μέλος της ομάδας εργασίας του ΣΒΑΠ (Συνδέσμου Βιομηχανιών Αθηνών και Πειραιώς), όταν ανέφερε το σκοπό του έργου τους: την προώθηση του Βιομηχανικού Τουρισμού στην Ελλάδα.
Ξεκίνησε αναφέροντας τον εξής προβληματισμό: «Έχοντας διανύσει μια πολύ δύσκολη δεκαετία οικονομικής κρίσης και ερημοποίησης ακόμα και της παραμικρής επενδυτικής κίνησης, ο βιομηχανικός τομέας, προσπάθησε να σταθεί στα πόδια του και να βρίσκεται σήμερα απέναντί μας, να μας κοιτά στα μάτια και να περιμένει μια καινούργια ιδέα! Αυτή η ιδέα είναι η νέα πρωτοβουλία του ΣΒΑΠ!».
Όσοι επιχειρηματίες στην Ελλάδα, από το 2011 κατάφεραν να κρατηθούν στα πόδια τους, είναι αυτοί που, ουσιαστικά, προσπάθησαν να απορροφήσουν την αύξηση στο κόστος των πρώτων υλών τους, στις μεταφορές των προϊόντων τους και να ανταποκριθούν στην ολοένα αυξημένη, κατάφορα, φορολογία. Όσοι δεν μετέφεραν, τελικά, τα συμφέροντά τους σε χώρες των Βαλκανίων ή δεν έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, για να κάνουν έναν νέο start up στο εξωτερικό, αντιμετώπισαν τη βίαιη σμίκρυνση της χρηματοπιστωτικής τους δύναμης, ξεπέρασαν τα όσα εμπόδια έθεσε το τραπεζιτικό μας σύστημα στις συναλλαγές τους και επέζησαν από την σκληρή δυσπιστία της αγοράς. Μέσα σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες, μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις μπόρεσαν να κρατηθούν ανοιχτές και σήμερα όλοι αυτοί αναζητούν κάτι καινούργιο, που να μπορεί να τους ανυψώσει!
Τι θα μπορούσε να ήταν αυτό ;
Σαφώς όλοι ζητούν οικονομική στήριξη και υποστηρικτικές μεταρρυθμίσεις. Όλοι μιλούν για φορολογικές ελαφρύνσεις, που θα βοηθήσουν στα αναπτυξιακά τους σχέδια και θα προσελκύσουν νέες επενδύσεις και συνεργασίες. Είναι, σαφώς, απολύτως αναγκαίες και οφείλει το κράτος να στρέψει το πηδάλιο προς αυτή την κατεύθυνση για το 2022…αλλά μήπως, πρέπει όλοι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε out of the box; Ναι, είναι καιρός πια και στην Ελλάδα να σπάσουμε τα στερεότυπα και να παντρέψουμε την Παραγωγή –τον δεύτερο τομέα οικονομικής ανάπτυξης- με τον τομέα Παροχής υπηρεσιών και δη τον Τουρισμό! Όσο περίεργος και να σας ακούγεται ο όρος «Βιομηχανικός Τουρισμός», μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως ανθεί εδώ και χρόνια σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική, προσελκύοντας «νέου ρεύματος» τουρίστες και αυξάνοντας κατά πολύ τα έσοδα των επιχειρήσεών τους.
Ξέρετε πως περίπου στα 400.000 άτομα επισκέπτονται ετησίως το εργοστάσιο σοκολατοποιίας Cadberry στην Αγγλία, για να δουν τον τρόπο παραγωγής σοκολάτας; Γνωρίζετε πως κλείνουν ένα χρόνο πριν το εισιτήριό τους για να επισκεφτούν το εργοστάσιο Rot Front στην Ρωσία, ή το εργοστάσιο παραγωγής χάλυβα “JFE Steel Corp” στην Ιαπωνία. Γνωρίζετε πως γίνονται ανάρπαστα τα ταξίδια αναψυχής στη βιομηχανική περιοχή της πόλης Yokohama; Πόσοι καταφθάνουν στο Βόλφσμπουργκ της Βαυαρίας για το εργοστάσιο της BMW ή της Ferrari στην Ιταλία, πόσοι επισκέπτονται τα οινοποιεία της Τοσκάνης, πόσοι θέλουν να μάθουν πώς καλλιεργούνται οι τουλίπες στην Ολλανδία, αλλά ποια είναι τα στάδια παραγωγής τυριών στις γαλλικές επαρχίες;
Κατά καιρούς, στην Ελλάδα έχουν εμφανισθεί ιδιωτικές πρωτοβουλίες οργανωμένων επισκέψεων σε οινοποιία και άλλες αγροτουριστικές μονάδες και το κράτος έχει εκδόσει και σχετικό ειδικό σήμα για αυτή την κατηγορία τουρισμού. Σε αυτό το χορό του εναλλακτικού τουρισμού, πέρα από το τομέα των τροφίμων, μπορούν να ενταχθούν κι άλλοι παραγωγικοί κλάδοι!
1. Ποιοι είναι αυτοί που θα ενδιαφέρονται για ένα τέτοιο «θεματικό» ταξίδι;
Τα θεματικά ταξίδια αναψυχής είναι μία νέα κατηγορία που έχει γίνει ανάρπαστη. Έχει γεννηθεί ένα νέο προφίλ τουρίστα τα τελευταία χρόνια: αυτός που αναζητεί τοπία, συνδεδεμένα με την παράδοση και την παραγωγή. Αναζητά σημεία αστικού τουρισμού, ίχνη βιομηχανικής ανάπτυξης, που να ξεκινούν από τον 18ο αιώνα ή ακόμα και από την αρχαιότητα και να φθάνουν μέχρι σήμερα. Ποιοι είναι αυτοί; Είναι φοιτητές, είναι εξειδικευμένοι σε γνώσεις τουρίστες, λόγω επαγγέλματος (αρχιτέκτονες, μηχανικοί, τεχνικοί, ακόμα και αρχαιολόγοι, ιστορικοί, λαογράφοι), υποψήφιοι νέοι εργαζόμενοι, ασκούμενοι, αλλά και επιχειρηματίες, οι οποίοι κατά την περίοδο των διακοπών τους, θέλουν να βρούν – και γιατί όχι- νέες συνεργασίες.
Το ενδιαφέρον προέκυψε τόσο από την θέληση γνώσης και ανακάλυψης νέων σύγχρονων χώρων & τρόπων παραγωγής (νέες καινοτομίες και προϊόντα), αλλά και μελέτης κι αποτύπωσης βιομηχανικών κατάλοιπων και μαρτυριών κάθε τόπου και χώρας (ίχνη από εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, φαρμακευτικής παρασκευής, επεξεργασίας μεταξιού, βαφής ενδυμάτων, μετάλλων, κτλ που επέζησαν από την αρχαιότητα).
Ας μην ξεχνάμε πως η Φύση και ο Γεωγραφικός προσδιορισμός κάθε τόπου, καθόριζε καθολικά, παλαιότερα, την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αργότερα, τα στάδια της βιομηχανικής ανάπτυξης, όπως αναπτύχθηκαν σε κάθε χώρα, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της οικονομίας της και στη δόμηση των στρωμάτων της κοινωνίας της. Επομένως, η μοναδικότητα κάθε τόπου-χώρας που έγκειται στην βιομηχανική της κληρονομιά, συνδράμει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Συνδέει την Καινοτομία με την Παράδοση. Αυτό αποτελεί πόλος έλξης τουρισμού! Διαμορφώνει από μόνο του νέα τουριστικά προϊόντα.
Όσο περίεργα και να σας ακούγονται όλα αυτά, στην Ευρώπη το ενδιαφέρον υπήρχε ανέκαθεν ήδη από την εποχή των περιηγητών και κορυφώθηκε τον Β΄Παγκόσμιο πόλεμο! Η Ελλάδα βρίθει τέτοιων βιομηχανικών καταλοίπων, υλικές μαρτυρίες βιομηχανικής ανάπτυξης σε όλη της την έκταση. Οι επιχειρήσεις δεν μπορούν παρά να αρπάξουν την ευκαιρία ενός τέτοιου μοντέρνου επιχειρηματικού σχεδίου εξωστρέφειας και να ανοίξουν τις πόρτες του χώρου παραγωγής τους στους γεμάτο περιέργεια τουρίστες !
Τί κερδίζουν οι επιχειρήσεις από αυτό το εγχείρημα;
Κάθε επιχείρηση, μεταμορφώνοντας σε επισκέψιμες, τις γραμμές παραγωγής της, συνδυάζοντας το δυναμικό παρόν με την παράδοση του τομέα της, μπορεί να διαμορφώσει ένα νέο προϊόν και να προσελκύσει τους κατάλληλους τουρίστες. Θα σημειώσει αύξηση εσόδων, από νέες πηγές, θα αξιοποιήσει το υφιστάμενο κτηριακό της απόθεμα, θα αναπτύξει νέους τρόπους διαφήμισης των προϊόντων της και θα προχωρήσει σε ένα ισχυρότερο rebranding!
Στα οφέλη προσμετράμε την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας της ευρύτερης περιοχής, που θα προσδεθεί σεένα τέτοιο εγχείρημα. Στα ποσοστά επισκεψιμότητας, λαμβάνουμε υπ΄όψιν μας και την δυνατότητα επέκτασης της τουριστικής περιόδου, πέραν των καλοκαιριών μηνών και «ποντάρουμε» και τον εσωτερικό τουρισμό, διότι πολλοί Έλληνες επιθυμούν να γνωρίσουν από κοντά τις παραγωγικές μονάδες της χώρας τους, που τους είναι παντελώς άγνωστες!
Με αυτό τον τρόπο θα συντηρηθούν οι μαρτυρίες των τόπων μας και θα διασωθούν οι προφορικές ιστορικές μνήμες, αλλά κυρίως, και το θεωρώ εξίσου σημαντικό, θα ενισχυθεί το εθνικό μας αίσθημα πως «ναι! σήμερα παράγουμε ! και μάλιστα σε πολύ υψηλή ποιότητα!»
Τί κερδίζει η τοπική κοινωνία από αυτό;
Σε αρκετές περιοχές της Ελλάδος, υπάρχουν βιομηχανικές ζώνες, οι οποίες, ας μην το κρύψουμε, θεωρούνται υποβαθμισμένες. Σκεφτείτε, λοιπόν, αυτές να μεταμορφωθούν σε επισκέψιμα βιομηχανικά πάρκα, να αποκτήσουν «τουριστικά προϊόντα», που θα τις αναδείξουν σε αυτόνομους, εναλλακτικούς, τουριστικούς προορισμούς! Κατά συνέπεια, θα ενεργοποιηθούν περιφερειακοί οικονομικοί παράγοντες, που θα καλύψουν τις νέες ανάγκες, αυτές της εστίασης, της διαμονής, της μεταφοράς, της διασκέδασης και από την στιγμή που θα αυξηθεί ο οικονομικός προϋπολογισμός της περιοχής, όλη η τοπική κοινωνία θα υποστηρίξει το εγχείρημα και η αυτοδιοίκηση!
Αν με ρωτήσετε πώς ο Βιομηχανικός Τουρισμός μπορεί να αποτελεί την άνοιξη της βιομηχανικού τομέα, θα σας ομολογήσω ότι θεωρώ πως μπορεί να αποτελέσει την ισχυρότερη πτυχή της Οικονομικής μας Διπλωματίας, προσεγγίζοντας επενδύσεις, δημιουργώντας νέα τουριστικά βιομηχανικά προϊόντα υπό το πρίσμα της βιομηχανικής και τεχνολογικής μας παράδοσης.
Αυτό ο ΣΒΑΠ ξεκινά να το κάνει πράξη!
