Το καλοκαίρι είναι συνυφασμένο με τη ζέστη, τις υψηλές θερμοκρασίες και τις βουτιές στο νερό προς αναζήτηση λίγης δροσιάς! Μικροί και μεγάλοι μεταβαίνουν σε πισίνες και θάλασσες, όπου κολυμπούν και διασκεδάζουν μέσα από θαλάσσιες δραστηριότητες. Παράλληλα είναι και η εποχή κατά την οποία παρατηρείται αύξηση στα περιστατικά εξωτερικής ωτίτιδας με επακόλουθες τις
επισκέψεις στον Ωρλ!
Εξωτερική ωτίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού. Είναι επίσης γνωστή με τον όρο «αυτί του κολυμβητή», καθώς εμφανίζεται συχνά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και σχετίζεται με την αυξημένη υγρασία. Η εξωτερική ωτίτιδα είναι πάθηση η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Η πιο κοινή αιτία εξωτερικής ωτίτιδας είναι η βακτηριακή λοίμωξη. Τα πιο κοινά παθογόνα που εμπλέκονται στην εξωτερική ωτίτιδα είναι στελέχη ψευδομονάδας και σταφυλόκοκκου. Η εξωτερική ωτίτιδα μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως πολυμικροβιακή λοίμωξη και σπάνια οφείλεται σε μυκητιασική λοίμωξη (Ασπέργιλλο, Κάντιντα).
Έχουν περιγραφεί διάφοροι προδιαθεσικοί παράγοντες, με την κολύμβηση να αποτελεί έναν από τους πιο κοινούς. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν: υγρασία, τραύμα, εξωτερικές συσκευές (πχ ακουστικά βαρηκοΐας), δερματολογικές παθήσεις όπως το έκζεμα και η ψωρίαση, ανατομικές ιδιαιτερότητες και απόφραξη (πχ βύσμα κυψελίδας, ξένο σώμα) του έξω ακουστικού πόρου, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, stress, ανοσοκαταστολή.
Η φλεγμονώδης απόκριση στην εξωτερική ωτίτιδα προκαλείται από διαταραχή του φυσιολογικού pH και των προστατευτικών παραγόντων του ακουστικού πόρου. Αυτό περιλαμβάνει βλάβη στο επιθήλιο και συσσώρευση υγρασίας που οδηγεί σε άνοδο του pH. Όταν υπερβολική υγρασία παγιδεύεται στο αυτί, μπορεί να ερεθίσει και να διασπάσει το δέρμα της περιοχής, δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων.
Η εξωτερική ωτίτιδα διαγιγνώσκεται με λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση/αξιολόγηση του αυτιού. Η κλινική εικόνα μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το στάδιο και τη σοβαρότητα της νόσου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο τυμπανικός υμένας είναι ερυθηματώδης ή μερικώς ορατός λόγω του οιδήματος του έξω ακουστικού πόρου. Οι ασθενείς παραπονιούνται για κνησμό και πόνο
στο αυτί που συνήθως χειροτερεύει με την ψηλάφηση/έλξη του πτερυγίου. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ωτόρροια, εμφαδενοπάθεια, αίσθηση πληρότητας, εμβοές και μείωση ακοής. Συστηματικά συμπτώματα, όπως πυρετός και αδιαθεσία, υποδηλώνουν επέκταση της φλεγμονής πέραν του έξω ακουστικού πόρου.
Ο Ωρλ θα επιτελέσει προσεκτικό καθαρισμό του έξω ακουστικού πόρου, ώστε να μην τραυματιστεί το δέρμα και να ευνοηθεί η ανάπτυξη των μικροβίων, καθώς και η είσοδός τους στους γειτονικούς ιστούς. Η θεραπεία περιλαμβάνει τοπικά αντιβιοτικά και στεροειδή σε σταγόνες, καθώς και αναλγητικά για τον πόνο. Σπάνια θα χρειαστεί συνταγογράφηση αντιβιοτικών από το στόμα, εκτός αν πρόκειται για επιπλεγμένη φλεγμονή ή για άτομα με σακχαρώδη διαβήτη.Καλλιέργεια από την περιοχή δεν απαιτείται, εκτός αν υπάρχει αποτυχία της αρχικής εμπειρικής αγωγής. Σοβαρότερα προβλήματα μπορεί να προκύψουν αν η μόλυνση εξαπλωθεί σε βαθύτερα στρώματα του δέρματος, του χόνδρου και των οστών. Ευτυχώς, αυτές οι περιπτώσεις είναι ασυνήθιστες και κατά κανόνα σε ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα.
Ορισμένες χρήσιμες συμβουλές για την προστασία των αυτιών τόσο των παιδιών, όσο και των ενηλίκων, είναι οι παρακάτω:
1) Φορέστε σκουφάκι ή ωτοασπίδες για να εμποδίσετε την υπερβολική είσοδο νερού στο αυτί, αν είστε επιρρεπείς σε εξωτερικές ωτίτιδες.
2) Φροντίστε να αποφύγετε το κολύμπι σε μη καθαρά νερά.
3) Στεγνώστε καλά τα αυτιά μετά το κολύμπι ή το μπάνιο στο σπίτι. Σκουπίστε το εξωτερικό τμήμα του αυτιού αργά και απαλά με μία καθαρή πετσέτα. Το τράβηγμα του λοβού του αυτιού προς διαφορετικές κατευθύνσεις, ενώ το αυτί είναι στραμμένο προς τα κάτω, μπορεί να επιτρέψει στο νερό να αποστραγγιστεί πιο εύκολα. Αν νιώθετε ότι υπάρχει ακόμα νερό, χρησιμοποιήστε ένα στεγνωτήρα μαλλιών, στη χαμηλότερη ρύθμιση, από απόσταση και στεγνώστε τα αυτιά για λίγα δευτερόλεπτα.
4) Μην χρησιμοποιείτε μπατονέτες για τον καθαρισμό των αυτιών. Ο συχνότερος τραυματισμός του αυτιού δεν είναι άλλος από τον αυτοτραυματισμό από τον καθαρισμό με μπατονέτα. Επιπλέον, οποιοδήποτε ξένο αντικείμενο, όπως καπάκια από στυλό, συνδετήρες ή δάχτυλα, μπορεί να προκαλέσουν τραύμα στο δέρμα που καλύπτει τον ακουστικό πόρο, αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
5) Μην αφαιρείτε μόνοι σας την κυψελίδα του αυτιού. Αν θεωρείτε ότι ο ακουστικός πόρος είναι φραγμένος από βύσμα κυψελίδας, συμβουλευτείτε τον Ωρλ που σας παρακολουθεί.
6) Αν παρουσιάσετε ωτίτιδα, ιδανικά, αποφύγετε το κολύμπι και την επαφή με το νερό μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα. Διαφορετικά, μπορεί να προκύψει επαναμόλυνση ή δυσκολία στην επιτυχία της θεραπείας.
Κρατώντας στο νου σας αυτές τις απλές συμβουλές, μπορείτε να απολαύσετε εσείς και το παιδί σας το νερό και τη θάλασσα με ασφάλεια. Διατηρήστε τα αυτιά σας στεγνά, φορέστε καπέλο και αντηλιακό και απολαύστε ένα ήρεμο και ξέγνοιαστο καλοκαίρι.
Καλές διακοπές χωρίς ωτίτιδες!
Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Αθανασόπουλος, Χειρουργός-Ωτορ
Διευθυντής Τμήματος Ωτολογίας, Ακοολογίας, Νευροωτ
Διευθυντής Μονάδας Κοχλιακών Εμφυτεύσεων Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
Site: drathanasopoulos.gr
